9 / 56
D
e insectenfamilie van de
formicidae is de mensheid
enkele stappen voor. Met 130
miljoen jaar ontwikkelings-
geschiedenis zijn mieren bijna 128 mil-
joen jaar ouder dan de mens als soort.
Het aantal individuen en hun wereldwijde
biomassa overstijgt enorm die van de
mensen. Mieren kunnen een veelvoud
van hun eigen gewicht dragen, overleven
zowel bij –40°C als in extreem woestijn-
klimaat. Het meest wonderbaarlijke is
echter: ze leven in gemeenschappen van
maximaal 20 miljoen beestjes op basis
van collectieve, niet-individuele intelligen-
tie. De communicatie van de mieren ge-
beurt door geurstoffen, de zogenaamde
feromonen. Door hun samenleven en
samenwerken op basis van collectieve
intelligentie waren zij voor de onderzoe-
kers van het Bionic Learning Network van
Festo voorbestemd om als voorbeeld voor
bionische technologiedragers te funge-
ren: de BionicANTs. „ANT“, het Engelse
woord voor mier staat hierbij tegelijkertijd
ook als het natuurlijke voorbeeld voor
Autonomous Networking Technologies.
De kleine zespotigen uit de onderzoeks-
laboratoria van Festo beslissen zelfstan-
dig op basis van complexe stuuralgorit-
mes voor coöperatief gedrag. Ze zijn
gemaakt voor teamwork en streven een-
zelfde doel na zonder de invloed van een
centrale intelligentie zoals een computer.
Mieren als toekomstvoorbeeld
Voordat we kijken naar de gedetailleerde
technische oplossingen van BionicANTs,
illustreert een korte trip naar de toekomst
van de productie, wat de bionische mie-
ren vandaag zo belangrijk maakt. Binnen
enkele jaren zullen aparte productiecom-
ponenten immers vergelijkbaar met het
mierensysteem reageren en uiterst flexi-
bel samen aan een project werken. De
achtergrond hiervan is de wereldwijde
trend tot steeds sterker geïndividualiseer-
de producten in de fabricage. Kleine hoe-
veelheden en een groot aantal varianten
vereisen technologieën die zich op intelli-
gente wijze aanpassen aan veranderende
omstandigheden. De componenten van
de fabrieken van morgen moeten in staat
zijn zich op elkaar te kunnen afstemmen.
Taken die vandaag nog steeds door een
centrale computer worden geregeld, zul-
len in de toekomst worden overgenomen
door een interactie tussen de afzonderlij-
ke componenten.
Zelfstandig en in netwerk handelen
De BionicANTs tonen hoe individuele
eenheden zelfstandig kunnen reageren
op verschillende situaties, zich kunnen
afstemmen op elkaar en kunnen handelen
als een netwerkgeheel. Zo duwen en trek-
ken de kunstmatige mieren met vereende
krachten een object over een afgebakend
gebied. Dankzij de intelligente taakverde-
ling dragen zij lasten op efficiënte wijze
die één enkele mier niet kan dragen. Net
als hun natuurlijke tegenhangers
1.2016
trends in automation
Inspiratie
8
–
9